Bez czarny, krzew, rzadziej drzewo należący do rodziny piżmaczkowatych (dawniej zaliczany był także do rodziny bzowatych lub przewiertniowatych), dorastający do 10 m wysokości . Młoda kora jest zielona, z biegiem czasu staje się szara, jasnobrunatna i spękana. Liście na górnej stronie są ciemnozielone, od spodu jasne. Kwiaty są białe, promieniste, zebrane w duże i płaskie baldachogrona. Kwitnie od maja do czerwca, czasami do lipca. Owoce dojrzewają od końca sierpnia do października. Owoce bzu jest fioletowo-czarny, mięsisty i lśniący pestkowiec.
Surowcem zielarskim są głównie kwiaty i owoce lecz także korona, korzenie i liście.
We wszystkich częściach świeżej rośliny występuje sambunigryna i sambucyna, które dla ludzi w większych dawkach są trujące. Jednakże wyższa temperatura (gotowanie czy smażenie bez przykrycia) usuwa ich własności trujące.
Kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, a zewnętrznie także przeciwzapalnie. Owoce mają własności przeczyszczające, działają napotnie, moczopędnie, przeciwgorączkowo, przeciwbólowo i odtruwająco.
Kwiat wewnętrznie stosowany jest przy przeziębieniach, różnego rodzaju nieżytach i stanach zapalnych dróg oddechowych i chorób reumatycznych. Zewnętrznie ma zastosowanie przy zapaleniach skóry, wypryskach skórnych i oparzeniach. Stosuje się go do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach zapalnych oraz przemywania oczu przy zapaleniu spojówek.
Skuteczność ziół jest zauważalna wyłącznie przy regularnym i dłuższym stosowaniu.