Wraz z nadejściem jesiennych chłodów coraz częściej słyszymy o smogu. Zanieczyszczenie powietrza w tym okresie jest wynikiem spalania różnego rodzaju substancji w celu ogrzania pomieszczeń. Problem dotyczy więc głównie większych aglomeracji miejskich ze względu na duże skupisko budynków mieszkalnych.  Jak uchronić się przed negatywnymi skutkami obecności szkodliwych pyłów w powietrzu, którym oddychamy?

Smoke + Fog = Smog

Smog to zjawisko atmosferyczne, które objawia się wiszącą nad danym obszarem chmurą dymu, spalin i pyłów wymieszanych z powietrzem. Główną przyczyną jego powstawania jest tzw. „niska emisja” pochodząca ze spalania złej jakości węgla i tworzyw sztucznych (śmieci, stare meble) w urządzeniach grzewczych nie spełniających norm emisji spalin, czyli tzw. „kopciuchach”. Niestety nawet drewno uchodzące za ekologiczne paliwo zanieczyszcza powietrze porównywalnie do średniej jakości węgla.

Co wisi w powietrzu?

Niska emisja jest przyczyną pojawienia się w powietrzu wielu szkodliwych substancji, wśród których wymienia się:

  • pyły zawieszone takie jak PM 10, PM 2,5 i PM1 – im niższa wartość, tym bardziej szkodliwa cząsteczka, ponieważ dociera do górnych dróg oddechowych, płuc, a te najmniejsze przedostają się nawet bezpośrednio do krwiobiegu; dopuszczalna wartość średnioroczna dla PM 10 wynosi 40 µg/m3, a dla PM 2,5 25 µg/m3; poziom alarmowy dla PM 10 to 300 µg/m3;
  • wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) takiej jak
    benzo(a)piren, będące substancjami rakotwórczymi i powodującymi silne zatrucia; dopuszczalny średnioroczny poziom B(a)P to 1 ng/m3;
  • dwutlenek siarki (SO2), który jest jedną z głównych przyczyn powstawania kwaśnych deszczy i zanieczyszczenia gleb;
  • tlenki azotu (NOx);
  • metale ciężkie takie jak: rtęć, kadm, ołów, mangan czy chrom;
  • dioksyny, czyli trujące związki chemiczne, często odpowiedzialne za powstawanie zmian nowotworowych czy bezpłodności.

Wpływ na układ oddechowy

Pyły zawieszone w powietrzu mogą powodować kaszel, trudności z oddychaniem i zadyszkę, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego. Przyczyniają się także do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego oraz zaostrzenia alergii, astmy, kataru siennego czy zapalenia spojówek. Cząstki o średnicy poniżej 2,5 mikrometra (tzw. pyły drobne PM 2,5, PM 1) wchłaniane są zarówno w górnych i dolnych drogach oddechowych, jak również przenikają bezpośrednio do krwi. Ich dłuższa obecność w krwiobiegu powoduje zaburzenia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego, a także zwiększa ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe, szczególnie płuc. Związkiem silnie rakotwórczym, o właściwościach mutagennych jest benzo(a)piren, który powstaje podczas spalania drewna, węgla oraz śmieci, zwłaszcza tworzyw sztucznych typu PET.

Smog a serce

Grupą szczególnie narażoną na skutki zanieczyszczenia powietrza są osoby cierpiące na choroby układu krążenia. W okresach zwiększonego stężenia pyłów w atmosferze nasilają się duszności i bóle w klatce piersiowej. Odnotowuje się wzrost liczby zawałów, udarów mózgu, nagłych śmierci z powodu niewydolności pracy serca. Smog przyczynia się bowiem do powstawania przewlekłych stanów zapalnych naczyń krwionośnych i przyspiesza przedwczesne starzenie się komórek.

Dzieci i kobiety ciężarne

Prowadzonych jest wiele badań na temat wpływu szkodliwości substancji zawieszonych w powietrzu na rozwój dzieci. Okazuje się, że cząsteczki WWA i dioksyny są w stanie pokonać barierę łożyskowo-naczyniową i wpłynąć negatywnie na rozwój układu nerwowego płodu, a także zwiększyć ryzyko wystąpienia zaburzeń autystycznych. Dzieci urodzone na obszarach szczególnie dotkniętych smogiem mają zwykle mniejszą wagę urodzeniową, długość ciała i obwód głowy. Większa ekspozycja matek na zanieczyszczenia powietrza przekłada się również na gorsze funkcjonowanie układu oddechowego noworodków.

Szkodliwe substancje pokonują barierę krew – mózg

Powodują w ten sposób przewlekłe stany zapalne w obszarze mózgu oraz różnorodne zmiany o charakterze degeneracyjnym, w tym zmiany podobne do obserwowanych w chorobie Alzheimera. W dalszej kolejności dochodzi do upośledzenia zdolności poznawczych i sprawności umysłowej. Powoduje to problemy z pamięcią i koncentracją, niepokój wewnętrzny czy rozdrażnienie. Pojawiają się zaburzenia o charakterze depresyjnym, skłonności do samobójstw i nadużywania przemocy. Zauważono także, że dzieci i młodzież z terenów o wysokim stężeniu zanieczyszczeń, mają gorsze wyniki w nauce i testach psychometrycznych.

Jak uchronić się przed smogiem?

Ochrona przed smogiem polega głównie na unikaniu kontaktu z zanieczyszczonym powietrzem. W okresach podwyższonego stężenia pyłów, należy przebywać wewnątrz budynków i zaniechać wietrzenia pomieszczeń. Osoby aktywnie spędzające czas na powietrzu, powinny zaopatrzyć się w certyfikowaną maskę antysmogową, która zawiera filtr węglowy, zapobiegający przedostawaniu się szkodliwych substancji do naszego organizmu. Coraz popularniejsze stają się też domowe oczyszczacze powietrza, chroniące przed niebezpiecznymi dla zdrowia pyłami PM10 i PM 2.5, ale także przed kurzem czy pleśnią. Podobne właściwości wykazują niektóre rośliny doniczkowe takie jak: storczyk, dracena, paproć, figowiec benjamina i bluszcz pospolity.

Regeneracja komórek

Skoro szkodliwe substancje przyspieszają proces starzenia komórek i powodują zaburzenia w funkcjonowaniu układu krążenia i układu nerwowego, zadbać należy o dietę bogatą w przeciwutleniacze oraz kwasy omega 3. Podstawą są tutaj ekologiczne warzywa, owoce, ryby morskie, orzechy, a także zdrowe kwasy tłuszczowe np. w postaci oleju lnianego, oleju z ostropestu czy olej z pestek dyni. Doskonałym źródłem kwasów omega 3 jest tran, który działa przeciwzapalnie, wspomaga pracę mózgu i funkcji poznawczych oraz zapobiega chorobom układu krążenia. Dodatkowo uszczelnia naczynia krwionośne oraz błony śluzowe chroniąc organizm przed przenikaniem szkodliwych pyłów. Dietę warto wzbogacić także o suplementy z witaminą C, która jest silnym antyoksydantem i zwalcza wolne rodniki. Najlepiej przyswajalne są naturalne ekstrakty z owoców aceroli i dzikiej róży. Aby ograniczyć wchłanianie szkodliwych substancji do krwi, warto również uszczelnić jelita. Więcej na ten temat tutaj.

Smogowy detoks

Mimo ogromnych wysiłków włożonych w ochronę przed smogiem, niestety nie jesteśmy w stanie zupełnie uniknąć kontaktu z toksycznymi cząsteczkami. Warto zatem pomyśleć o wzmocnieniu nerek i wątroby odgrywających istotną rolę w oczyszczaniu organizmu. Pomocne mogą być napary z pokrzywy, czystka, mniszka lekarskiego czy ziela ostrożenia. Świetne rezultaty przynosi włączenie do diety ostropestu i chlorofilu np. w postaci chlorelli. Wyjątkowe właściwości odtruwające, odbudowujące komórki i chroniące przed wnikaniem antygenów do krwiobiegu ma także siarka organiczna w postaci MSM.

Smog towarzyszy ludzkości od momentu gwałtownego rozwoju miast i przemysłu. Jeszcze do niedawna nie przywiązywano większej uwagi do ilości niebezpiecznych substancji w atmosferze. Uwagę mediów i ludności większych miast zwróciła dopiero dramatyczna jakość powietrza w Polsce w styczniu 2017 roku. Popularność zyskały urządzenia i aplikacje monitorujące stężenie pyłów i innych substancji. Zwiększyła się też nasza uważność i świadomość zagrożeń spowodowanych oddychaniem zanieczyszczonym powietrzem. Warto zatem zapamiętać choć kilka sposobów neutralizowania szkodliwych cząsteczek i włączenie tych zasad w życie w okresie jesienno-zimowym.

Produkty polecane:
1. Olej lniany, Kropla Omega
2. Olej z ostropestu, Herbanordpol
3. Tran Super Kompleks, Solgar
4. Acerola, MedicaLine
5. Witamina C z dzikiej róży, Visanto
6. Ostropest plamisty, Herbanordpol
7. Chlorofil w płynie, My Vita
8. Chlorella, Solgar
9. Ziele czystka, Herbanordpol
10. Liść pokrzywy, Dary Natury
11. Ziele ostrożenia, Dary Natury
12. Korzeń mniszka, Kawon