Jakie właściwości zdrowotne mają owoce aronii?

Aronia czarnoowocowa (łac. Aronia melanocarpa) to krzew pochodzący z Ameryki Północnej, który świetnie się zadomowił w naszym klimacie. Należy do tej samej rodziny, co jarzębina. Sama aronia wspaniale rośnie i owocuje w Polsce. Jesteśmy potentatem w uprawie tych krzewów. Obecnie odmianę aronii czarnej wykorzystuje się na szeroką skalę w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Ze świeżych owoców producenci wytwarzają przede wszystkim dżemy, konfitury, soki, nalewki, galaretki.

Suszone owoce, sok? Co wybrać? Właściwości aronii.

Aronia jest ceniona przede wszystkim za bogactwo związków czynnych o właściwościach przeciwutleniających. 

Wśród bioflawonoidów zawartych w aronii najcenniejsze są antocyjany, flowonoidy (w tym kwercetyna i rutyna), katechiny i leukocyjany. Pełnią one wiele funkcji, np. jako barwniki, które nadają owocom głęboki granatowy kolor. Ale w lecznictwie ważniejsza jest inna rola bioflawonoidów – to substancje, które aktywnie zwalczają w organizmie wolne rodniki. Działanie przeciwutleniające świeżych owoców aronii jest silniejsze niż wielu innych owoców, np. prawie czterokrotnie większe niż działanie truskawki, borówki, żurawiny, winogrona.

Owoce aronii mają niski indeks glikemiczny (IG), bogate są w błonnik (5,5 g w 100 g owoców), a także zawierają witaminy C, A, E, jak również w kwas foliowy, żelazo, potas i mangan. Na uwagę zasługuje wysoka zawartość witaminy K, ale też takich składników, jak cynk, sód, wapń.

Owoce Aronii – właściwości lecznicze

Jak wspomnieliśmy wcześniej, aronia posiada skład bogaty w witaminy i mikroelementy, dlatego jest rośliną o licznych właściwościach odżywczych i leczniczych. Jest ich tak wiele, że trudno wymienić wszystkie korzyści zdrowotne owoców aronii.

Układ krążenia

Związki polifenolowe zawarte w owocach aronii wykazują ochronny oraz stymulujący wpływ na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Owoce aronii mogą wspomagać w przypadku nadciśnienia. Dowiedziono, że już po kilku tygodniach systematycznego przyjmowania aronii ciśnienie spada. Aronii zawdzięcza się również ochronę przed innymi groźnymi chorobami układu krwionośnego, takimi jak zawał serca i miażdżyca. Wspomaga również obniżyć poziom „złego” cholesterolu.

W owocach aronii zawarte są także substancje korzystnie wpływające na kondycję naczyń krwionośnych. Rutyna i antocyjany uelastyczniają naczynia krwionośne, wzmacniają je, uszczelniają i regulują przepuszczalność. Ma to znaczenie w przypadku np. żylaków, drobnych, pękających naczynkach, hemoroidach. 

Wzrok

Aronia pomaga nie tylko obniżać ciśnienie tętnicze krwi, ale także korzystnie wpływa na naczynia włosowate oka. Z tego względu aronia jest polecana do stosowania w profilaktyce chorób oczu, takich jak: zaćma, jaskra, czy AMD, czyli przy zwyrodnieniu plamki żółtej. Antocyjany z aronii wpływają na poprawę widzenia kolorów, widzenie zmierzchowe oraz rejestrację obrazów.

Po owoce aronii warto sięgnąć także wtedy, gdy dużo pracujemy przy komputerze. Nie tylko dlatego, że wspomagają regenerację narządu wzroku przez poprawianie ukrwienia, ale także niwelują skutki promieniowania monitorów.

Nowotwory

Ze względu na ich silny potencjał przeciwutleniający owoce oraz przetwory z aronii odgrywają rolę w mechanizmie związanym z profilaktyką nowotworów. Polifenole zawarte w arostosonii chronią komórki przed stresem oksydacyjnym. Udowodniono, że dieta bogata w polifenole zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego oraz guzy przełyku.

Układ pokarmowy

Aronia i jej przetwory wykazują działanie przeciwwrzodowe oraz ochraniające błonę śluzową przewodu pokarmowego. Związki aktywne zawarte w napoju redukują bowiem stany zapalne, zmniejszają głębokość uszkodzeń błony śluzowej, a także stymulują produkcję soku żołądkowego. W badaniach również stwierdzono właściwości ochronne względem komórek wątroby. Ekstrakty z aronii ponadto wykazywały skuteczność w wsparciu leczenia niealkoholowego stłuszczenia wątroby.

Odporność

Bogactwo składników aronii, sprawia, że można je stosować w profilaktyce, jak i już w toczącym się np. przeziębieniu, grypie i innych infekcjach dróg oddechowych, u dorosłych i dzieci. 

Aronia pomaga łagodzić stany zapalne w organizmie, a także zwalczać infekcje bakteryjne oraz wirusowe. Preparaty ze standaryzowaną dawką wyciągu z aronii stosuje się w profilaktyce i leczeniu grypy. Ponadto aronia ma właściwości przyspieszające procesy oczyszczania organizmu z toksyn.

Cukrzyca

Pozytywny wpływ owoców aronii w zapobieganiu oraz w przebiegu cukrzycy typu II został potwierdzony w wielu pracach naukowych. W przypadku chorych na cukrzycę typu drugiego produkty z aronii wpływały na obniżenie poziomu glukozy we krwi oraz hemoglobiny glikowanej. 

Dzięki sporej zawartości polifenoli i witaminy B3 aronia jest cennym produktem wykorzystywanym w profilaktyce demencji, w tym choroby Alzheimera, choroby Parkinsona.

W jaki sposób wykorzystać owoce aronii?

Z owoców aronii najczęściej przygotowuje się soki. Są one także składnikiem dżemów, przecierów, syropów, herbat i nalewek. Można spożywać je zarówno surowe, jak i suszone. Dodatkowo owoce lub sok można używać do przygotowania koktajli oraz napojów typu smoothie. Aronię również można dodawać do wypieków, takich jak babeczki, ciasta. 

Najczęściej jednak pije się sok z aronii. W marketach często są one słodzone, szukajmy tych bez cukru. Mają one krótszą datę do spożycia, ale są bardziej wartościowe. 

Warto wiedzieć, że owoce aronii tracą swój cierpki smak po przemrożeniu, dlatego przed przyrządzeniem z nich przetworów warto przetrzymać je dzień lub dwa w zamrażalniku. 

Aronia suszona może być używana do przyrządzania naparów. Herbatka z aronii sprawdzi się szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy ważne jest wzmocnienie układu odpornościowego i ogólne wspomaganie sił obronnych organizmu. Herbatkę z aronii można dosłodzić łyżeczką miodu, a także dodać do niej dodać szczyptę cynamonu i sok z cytryny.

Aronia jest bez wątpienia źródłem mnóstwa niezwykle wartościowych składników odżywczych oraz mikro- i makroelementów, które mają bardzo duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warunkują przebieg szeregu ważnych procesów biochemicznych i odgrywają istotną rolę w profilaktyce różnego rodzaju chorób.