Miód – jeden z najwspanialszych darów natury. Nazywany płynnym złotem nie tylko ze względu na barwę, ale również z powodu swych cennych właściwości.

1. W standardowej wielkości ulu powstaje rocznie 15-45 kilo miodu. Pszczoły muszą zebrać nektar z około 4 milionów kwiatów, by wytworzyć 1 kilogram tej substancji, przy czym jeden owad w ciągu całego swojego życia produkuje mniej więcej 1 łyżeczkę. Podczas jednego „kursu” po nektar pszczoła odwiedza 50-100 kwiatów.

2. Pszczoły produkują miód od ponad 120 milionów lat. Znaleziono nawet skamieniały plaster miodu sprzed 3 mln lat.

3. Pszczoły miodne nie są jedynymi owadami, które wyrabiają miód. Znajdziemy wśród nich między innymi kilka gatunków pszczół właściwych oraz niektóre osy. Efekt ich pracy różni się jednak składem od pszczelego. Ten wytwarzany przez osy może być nawet przyczyną ciężkich zatruć, ponieważ powstaje z nektaru i pyłku roślin trujących. Co ciekawe toksyczne odmiany miodu mogą być również wytworem pszczół – spotykamy je na Kaukazie lub Nowej Zelandii – na szczęście ich spożycie nie jest śmiertelne.

4. Ludzie jedzą miód od niepamiętnych czasów. Pierwotnie wykradali go po prostu dzikim pszczołom – w Walencji znaleziono malowidło naskalne datowane na 15 000 lat, przedstawiające człowieka wybierającego ten słodki pokarm z barci. Z czasem jednak nauczyliśmy się hodować te owady. W Polsce najstarsze ślady bartnictwa pochodzą sprzed 2 tysięcy lat.

5. W Niemczech w XI wieku miód był tak wysoce ceniony za swoje właściwości słodzące piwo, że ludność płaciła daniny właśnie nim.

6. Istnieją trzy podstawowe rodzaje miodów: spadziowy, który powstaje z soków uszkodzonych przez mszyce, czerwce lub miodówki świerku, modrzewia, jodły i niektórych drzew liściastych; produkowany z nektarów kwiatów; mieszany, czyli nektarowo-spadziowy.

7. Krystalizacja miodu jest normalnym zjawiskiem – oznacza, iż mamy do czynienia z produktem naturalnym. Proces ten zachodzi w ciągu 3-4 miesięcy – wyjątkiem są miody akacjowe i spadziowe, które pozostają w stanie płynnym do 12 miesięcy.

8. Prawdziwy miód jest bardzo ciężki – litr waży od 1,38 do 1,45 kilograma.

9. Wysoka temperatura obniża wartość odżywczą miodu – już w 45°C rozkładają się zawarte w nim cenne enzymy. Dlatego słodzona tą cenną substancją, gorąca herbata ma głównie walory smakowe.

10. Miód to jedyny produkt spożywczy, który nigdy się nie psuje. Przechowywany w odpowiednich warunkach jest zdatny do spożycia nawet po kilku tysiącach lat – jak ten, który archeolodzy znaleźli w grobowcach egipskich faraonów.

11. Miody z letnich kwiatów są ciemniejsze i mają bardziej wyrazisty smak od tych wytworzonych wiosną.

12. O kolorze miodu decydują barwniki roślinne oraz składniki mineralne, takie jak: żelazo, fosfor, magnez.

13. Miód jest bardzo kaloryczny – jedna jego łyżeczka to o 18 kalorii więcej, niż zawiera cukier trzcinowy – a jednak spożywanie płynnego złota w rozsądnych ilościach sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała.

14. Miód składa się głównie z węglowodanów – 75% jego wszystkich składników to około 30 różnych rodzajów cukrów, głównie fruktozy i glukozy. Znajdziemy w nim ponadto liczne witaminy, na przykład: B6, B1, B2 i B5 oraz minerały, takie jak: wapń, miedź, żelazo, magnez, mangan, fosfor, potas, sód i cynk, antyoksydanty i aminokwasy.

15. Żelazo zawarte w miodzie jest prawie całkowicie przyswajalne przez organizm człowieka.

16. Miód ma zdrowotne właściwości – dowody na jego zastosowanie w medycynie sięgają aż do starożytnej Mezopotamii. Płynne złoto działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, korzystnie wpływa na serce i układ krwionośny, wzmacnia odporność organizmu, wspomaga leczenie łupieżu, wrzodów i alergii oraz przyspiesza regenerację organizmu po wyczerpującej pracy. Regularne spożywanie korzystnie wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny dzieci.

17. Właściwości odżywcze i lecznicze zależą od rodzaju miodu. Na przykład akacjowy zalecany jest diabetykom oraz osobom cierpiącym z powodu schorzeń układu moczowego, lipowy działa uspokajająco i pomaga leczyć przeziębienia, gryczany pomocny jest w stanach wyczerpania nerwowego, a rzepakowy przydaje się przy zaparciach.

18. Za najzdrowszą odmianę płynnego złota uważa się miód manuka, który powstaje w Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii z z nektaru kwiatów krzewu manuka. Charakteryzuje się on wysoką aktywnością przeciwbakteryjną oraz właściwościami przeciwzapalnymi i ma szerokie zastosowanie terapeutyczne.

19. Miód ma właściwości konserwujące, dlatego doskonale nadaje się do peklowania mięs, a w starożytności używano go do balsamowania zwłok faraonów.

20. Miód może być alergenem. Objawami uczulenia na ten złoty przysmak są najczęściej: nudności, wymioty, biegunka i wysypka. Szczególnie wrażliwe są osoby z alergią na pyłki roślin, z których jest produkowany.

21. Jako że pH miodu jest zbliżone do pH ludzkiej skóry, można go stosować bezpośrednio na ciało – wygładzi, zadzaiała przeciwzapalnie, rozjaśniająco i zmiękczająco.

22. Miód wykorzystywany jest do produkcji wielu kosmetyków, na przykład kremów do twarzy, balsamów do ciała, szamponów i odżywek do włosów, ze względu na swe właściwości odżywiające, regeneracyjne, bakteriobójcze i nawilżające.