Tatarak zwyczajny to bylina z rodziny tatarakowatych, osiągająca 60-120 cm wysokości. Łodyga jest nierozgałęziona, u podstawy czerwonawopurpurowa. Roślina ma czołgające się, delikatnie obłe kłącze, o aromatycznym zapachu. Liście są lekko faliste, jasnozielone, mieczowate i na końcu zaostrzone. Zebrane są w pęczki i osadzone skrętolegle. Kwiaty są małe, żółtoseledynowe i zebrane w kolbowaty kwiatostan. Kwitnienie ma miejsce w czerwcu i lipcu. Owocem jest czerwona jagoda. Ze względu na brak zapylaczy w Europie, u nas tatarak rozmnaża się tylko wegetatywnie.
Surowcem zielarskim jest kłącze, które zawiera olejek eteryczny (a w tym: azaron igeraniol), ponadto gorycze i garbniki.
Surowiec wykazuje działanie napotne i rozgrzewające, wykrztuśne, ściągające, łagodnie uspokajające, pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, rozkurczowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, moczopędne i żółciopędne.
Wykorzystywany jest w dolegliwościach układu pokarmowego (kolki, wzdęcia, nieżyt żołądka i jelit, niestrawność, biegunki, zaparcia), pobudza łaknienie oraz wspomaga leczenie zapalenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, kamicy żółciowej oraz choroby wrzodowej.
Również jest używany pomocniczo w stanach zapalnych dróg moczowych i kamicy moczowej. Ponadto przy przeziębieniach i kaszlu jako środek rozgrzewający i wykrztuśny.
Dodatkowo łagodnie uspokaja i ułatwia zasypianie.
Zewnętrznie stosowany jest w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej, a wcierany w skórę głowy i włosy wzmacnia pasma oraz wspomagają leczenie łupieżu, jako dodatek do kąpieli uspokaja i rozgrzewa.
Skuteczność ziół jest zauważalna wyłącznie przy regularnym i dłuższym stosowaniu.